Macodes petola

(Blume) Lindley 1840
Podrodzina: Spiranthoideae
Plemię: Cranichideae
Podplemię: Goodyerinae

 

Foto: © Ewa Jóźwiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Macodes petola

Synonim: Neottia petola Blume, Anoectochilus petola (Blume) Hereman, Macodes javanica (Blume) Hooker f., Macodes argyroneura (Miquel) Rolfe, Macodes robusta J. J. Smith. 

Występowanie:

Jawa, Malaje, Sumatra, Borneo, Filipiny i południowe wyspy Ryukyu. Na Jawie storczyk ten rośnie na całej wyspie w bagnistych lasach, gdzie pora sucha jest niezbyt długa. Zwykle są to raczej cieniste miejsca na wysokościach 300-1400 m. Na Malajach spotykany jest w kilku miejscach w nizinnych lasach oraz na umiarkowanych wysokościach na wzgórzach na północ od Pinang. Na Sumatrze spotyka się go w licznych lokalizacjach od północy aż po południe wyspy, oraz na pobliskich wysepkach, na wysokościach do 1600 m. Na Borneo występuje w Kalimantan i Sabah, gdzie rośnie ma omszałych skałach, w lasach, na wysokościach 100-1500 m, a niedawno znaleziono go także w Sarawaku w dystrykcie Serian, czyli nieco na południe od Kuching, na wysokości 600 m. Na Filipinach spotyka się go na wysokości około 300 m na wyspie Luzon w prowincjach Laguna i Quezon oraz na wyspie Mindanao w prowincji Agusan. Na wyspach Ryukyu znane jest tylko siedlisko w Iriomote. Szczegóły tego siedliska nie zostały podane.  

Klimat:

Skrajne zarejestrowane temperatury to 32°C i 14°C.
Średnia wilgotność ponad 80% przez cały rok.
Opady od 175 mm w lipcu do 688 mm w styczniu.
Średnia temperatura (dzień/noc) to 28/18°C przez cały rok.
Okres kwitnienia: cały rok.

 

Informacje o roślinie i kwiatach:

Wielkość i typ rośliny:

Jest to karłowaty, naziemny lub naskalny storczyk o przyrostach dość rzadko wyrastających na pełzającym, ukorzenionym kłączu.  

Pseudobulwy/łodyga:

Krótkie, z liśćmi blisko gruntu. Pęd leży na podłożu, ukorzenia się i następnie zaczyna się wznosić. Jest cylindryczny, mięsisty, a wznosząca się część ma 0,9-1,1 cm średnicy. Część pędu, na której wyrastają liście, jest dość krótka. 

Liście:

Dorastają do 12 cm długości i 7 cm szerokości. Zwykle wyrasta pięć do siedmiu rozłożonych liści o eliptycznym kształcie. Są blisko siebie rozmieszczone, obejmują pęd, a na jego dolnej części tworzą dość luźną rozetę blisko gruntu. Liście są niezwykle atrakcyjne, ich górna powierzchnia jest ciemna, aksamitnie zielona z głównymi nerwami wyglądającymi jak cienkie srebrne lub złote nitki. Spodnia strona liści jest bladozielona. Każdy liść ma przy wierzchołku bardzo krótkie, ostro zakończone wybrzuszenie, a blaszka liścia jest ułożona pod kątem prostym w stosunku do wyprostowanego, wysmukłego, rowkowanego ogonka liściowego o długości 4,0-4,5 cm. 

Kwiatostan:

Kwiatostan ma 18-29 cm długości i 0,6-0,7 cm średnicy. Wyprostowany, cylindryczny pęd kwiatowy jest wierzchołkowym przedłużeniem pędu. Cylindryczna szypułka jest gładka przy podstawie, a wyżej jest pokryta włoskami. Kwiaty wyrastają na głównej szypułce będącej przedłużeniem pędu, która jest pokryta włoskami i ma około 13 cm długości.

Kwiaty:

8-15 w każdym kwiatostanie. Małe kwiaty mają około 1,1 cm średnicy, zwykle są ułożone warżką do góry, są koloru czerwono-brązowego z białą warżką. Płatki okółka zewnętrznego są jajowate, ostro lub tępo zakończone, pokryte włoskami na zewnątrz i mają kolor brązowy lub rudy z zielonkawymi lub białawymi obrzeżeniami i wierzchołkiem. Płatek grzbietowy jest mocno wklęsły i ma około 0,5 cm długości i 0,3 cm szerokości. Szeroko rozłożone boczne płatki zewnętrzne są ukośnie jajowate, brązowe z blado-oliwkową podstawą i mają do 0,8 cm długości i 0,5 cm szerokości. Płatki okółka wewnętrznego są połączone z płatkiem grzbietowym, mają kształt ukośnie wydłużony, są tępo zakończone, mają 0,6 cm długości i 0,125 cm szerokości. 3-klapowa, torebkowata warżka ma 0,5 cm długości i dwa równoległe zgrubienia pomiędzy bocznymi działkami. Boczne działki w gardzieli ostrogi są ukośnie zaokrąglone. Działka środkowa jest znacznie dłuższa, ma kształt łopatkowaty, a przy podstawie ma pazur zwrócony w jedna stronę. Część wierzchołkowa jest szersza niż dłuższa. Prętosłup jest ustawiony pod kątem prostym do zalążni i ma około 0,4 cm długości.

Tłumaczenie: Grażyna Siemińska


-----------------  U P R A W A  ----------------

Temperatura:

Roślina ciepłolubna.

Przez cały rok średnia temperatura dnia wynosi 27-29°C, a średnia temperatura nocy 18-19°C, z amplitudą dobową 9-11°C. Zakres wysokości, na jakich występuje ten gatunek, wskazuje, że rośliny mogą się zaadaptować do temperatur o 3-4°C niższych niż te podane w danych klimatycznych. 

Światło:

10000-18000 luksów. Światło o niewielkim natężeniu powinno być przefiltrowane lub rozproszone, a rośliny nie powinny być wystawiane na bezpośrednie działanie słońca. Cały czas należy zapewniać silny ruch powietrza. 

Podlewanie:

Opady deszczu są intensywne przez cały rok. Uprawiane rośliny powinny być obficie podlewane, zwłaszcza w okresie aktywnego wzrostu. Podłoże nigdy nie powinno całkowicie wysychać, ale nie może namakać ani rozkładać się.  

Nawożenie:

W okresie aktywnego wzrostu rośliny należy nawozić co tydzień 1/4-1/2 zalecanej dawki nawozu dla storczyków. Wielu hodowców preferuje stosowanie zrównoważonego nawozu przez cały rok, ale są i tacy, którzy od wiosny do połowy lata stosują nawóz o zwiększonej zawartości azotu, a następnie, późnym latem i jesienią, zaczynają stosować nawóz o większej zawartości fosforu. 

Podłoże:

Hawkes (1965) podaje, że zasadniczym wymogiem dla uprawy gatunków Macodes jest podłoże doskonale odprowadzające wodę, bogate i porowate jak to tylko możliwe, wysokie temperatury i wysoka wilgotność przez cały rok, cieniowanie oraz nienaruszanie bryły korzeniowej. Sugeruje on stosowanie podłoża złożonego z równych części ziemi liściowej, pociętych włókien paproci Osmunda lub paproci drzewiastej, mchu torfowca, porowatego żwiru o wielkości ziaren grochu lub pokruszonego pumeksu.   

Wilgotność powietrza:

85-90% przez większość roku, a podczas 3 letnich miesięcy spada poniżej 85%. Nasze własne doświadczenia wykazują jednak, że roślina wcale nie wymaga tak wysokiej wilgotności powietrza i bardzo dobrze rośnie w uprawie parapetowej.

Okres spoczynku:

Przedstawione tu warunki uprawy powinny być utrzymywane przez cały rok. Podlewanie zimą można w pewnym stopniu ograniczyć, zwłaszcza w przypadku roślin uprawianych w ciemniejszych miejscach, w warunkach krótkiego dnia typowych dla wyższych szerokości geograficznych. Nie wolno jednak nigdy dopuszczać, aby zupełnie wyschły. Jeżeli zmniejsza się ilość dostarczanej wody, należy także zmniejszyć nawożenie do momentu podjęcia normalnego schematu podlewania na wiosnę.